Artikel
ingkang irah-irahanipun pangaribawa sastra dhateng basa menika kalebet seratan
ilmiah. Amargi wonten ing seratan menika ukara-ukaranipun sampun kadhapuk
saking unsure-unsur ukara, inggih menika jejer, wasesa, saha lesan. Ukara-ukara
ingkang dipunserat menika boten kalebet wonten ing basa ingkang endah.
Ananaging ngginakaken ukara ingkang efektif, ugi unsure gramatikalipun sampun
ketingal. Artikel menika ugi ngandharaken babagan ingkang pokok-pokok kemawon,
boten nyimpang saking topikipun.
Artikel
menika saged dipunwastani lugas amargi isinipun namung ngrembang babagan basa
saha sastra ingkang jumbuh kaliyan topikipun. Lajeng tuladha ukara ingkang
efektif saha wonten satuan gramatikalipun ingkang nedahaken menawi seratan
menika seratan ilmiah ingih menika antawisipun :
- Basa boten namung
gayut kaliyan budaya ananging ugi gayut kaliyan sastra.
- Kesusastraan
Indonesia dados gambaran saking gesang sosial budaya masarakat Indonesia.
- Basa menika minangka
wujud saking menapa ingkang dipunpenggalih dening panyerat.
Pangaribawa
Sastra dhateng Basa
Ingkang
dipunwastani basa menika boten namung gayut kaliyan budaya, ananging basa
menika ugi gayut kaliyan sastra. Basa menika ingkang dados srana kangge
medharaken gagasan saking panyerat. Gagasan menika ingkang dipunwastani karya
sastra. Jinis-jinisipun karya sastra inggih menika antawisipun geguritan,
sandiwara, novel, cerkak, lansapanunggalanipun. Karya sastra menika dipunserat
kanthi jaman ingkang beda-beda, pramila jinis-jinis utawi nama saking karya
sastra karya sastra menika kathah, ing antawisipun wonten Balai Pustaka,
Pujangga Baru, Angkatan 45, Angkatan 66, lan taksih kathah malih.
Saben
karya sastra menika ngandharaken babagan ingkang beda –beda ugi. Tetandhingan
menika medal miturut jamanipun. Wonten karya sastra ingkang ngandharaken
perkawis sejarah ugi wonten ingkang ngandharaken politik, katresnan, lan
sanes-sanesipun. Karya sastra jaman rumiyin kaliyan jaman samenika tamtunipun
gadhah tetandhingan. Tetandhingan menika saged katingal mawi basa ingkang
dipunginakaken saha topiki ingkang dipunandharaken.
Gegeuritan
ingkang dipunserat kala rumiyin, kadosta geguritan ingkang irah-irahanipun mbeling
menika gadhah tata cara panyerat ingkang unik. Utawi wonten ing sastra
Indonesia menika dipunsebut tipografi. Tetandhingan karya sastra menika ugi
dipunpangaribawani dening latar politik, sosial, saha budaya wonten ing
jamanipun panyerat piyambak. Karya sastra wonten ing jaman samenika ugi
dipunpangaribawani kaliyan budaya ingkang asalipun saking njawi negri menika.
Budaya
saha sastra menika gadhah sesambetan ingkang ageng. Budaya mangaribawani sanget
dhateng sastra, satemah sedaya perkawis ingkang wonten ing kabudayan saged
dipuntingali wonten ing karya sastra. Wontwn salah satunggal tiyang ingkang ngendika kados mekasten “sastra (basa) saha
kabudayan inggih menika sistem ingkang raket kaliyan manungsa. menawi kabudayan
inggih menika sistem ingkang ngatur gayutanipun
manungsa wonten ing masarakat, menawi basa (sastra) inggih menika sistem
kangge srana supados sesambetan menika
saged mlampah kanthi sae.”